Θέλω να συγκρίνουμε 2 εικόνες. Του Έλληνα της δεκαετίας του 1980 και του Έλληνα της δεκαετίας του 2010. Προσέξτε τις διαφορές.
80’s (eighties): 1983, Ρόδος.
Μαυρισμένοι και γυμνασμένοι καμακιέρος στην παραλία της Ρόδου. Μορφωτικό επίπεδο; Χάλια. Σωματικό επίπεδο; Άριστο. Γνώσεις αγγλικών; Ελάχιστες. Όλη μέρα περιδιαβαίνουν τις παραλίες του νησιού, ηλιοκαμένοι, με κοιλιακούς φέτες, φουσκωμένα μπράτσα με τατουάζ και απαραιτήτως γυαλί ηλίου ώστε να κοιτάζουν με το eye of the tiger τις Σκανδιναβές τουρίστριες. Να καρφώνουν χωρίς να καρφώνονται. Να βλέπουν όπου θέλουν αυτοί, χωρίς τα ανυποψίαστα θύματα να έχουν ιδέα.
Άγραφος κανόνας: Καμακώνουμε τις πιο άσπρες γκόμενες, γιατί οι μαυρισμένες είναι μέρες στο νησί και ήδη έχουν καμακωθεί πολλάκις.
Μόλις εντοπίσουν τα υποψήφια θηράματα, πλησιάζουν με αέρα πρωθυπουργού και αποφασιστικότητα ταυρομάχου και αρχίζουν να δίνουν χαρτάκια.
Τώρα αρχίζει η κωμωδία.
«Hello baby, take this paper. Tonight party at “Paradise” club, I see you there, if you like, If you don’t like I see your friend…»
Η καλλιεργημένη Σκανδιναβή ξαφνιάζεται σαν αντιλόπη. Ποιος είναι αυτός ο θρασύτατος, άγριος, αμόρφωτος, γυμνασμένος αρσενικός που έχει το θράσος να τη διακόπτει εκεί που διαβάζει αμέριμνη το βιβλίο της, «Φροϋδισμός και Μαρξισμός»; Όποιος κι αν είναι την αναστάτωσε… Και το βράδυ σίγουρα θα πάει στο club. Όχι, για συζήτηση στ’ Αγγλικά. Αλλά για συζήτηση στη γλώσσα του σώματος…
Το βράδυ μετά από τρελή disco, και ποπ χορευτική μουσική, αρχίζει το μπλουζ, το slow, όπου κορμιά και αρώματα ενώνονται, αγγίζονται, μπερδεύονται με καυτές ανάσες, ποτό και ανατριχίλα. Οι Ροδίτες καμακιέρος επιλέγουν τις ωραιότερες ντάμες για τον αισθησιακό χορό, ο ερωτισμός είναι διάχυτος στην ατμόσφαιρα και αργά το βράδυ όλη αυτή η ένταση εκτονώνεται σε κάποιο ξενοδοχείο του νησιού ή σε κάποια παραλία με τρυφερό και άγριο sex.
Αυτό ήταν το παραδοσιακό, παπατροπαράδοτο greek kamaki τη δεκαετία του ‘80, σπουδαία πηγή τουριστικού συναλλάγματος για τη χώρα μας. Οι τουρίστριες έδιναν το χρήμα και οι περήφανοι Έλληνες καμακιέρος το feeling και την έξαψη.
(Σημείωση: Το 1984 ο Ρήγκαν ανακοίνωσε ότι επίσημα εντοπίστηκε ο ιός του AIDS και η ιστορία του ελληνικού καμακιού τελείωσε άδοξα, για έναν ιό χωρίς ταυτότητα, για μια αρρώστια που κάποιοι έβγαλαν από το εργαστήριο για να μας τρομάξουν. Να γίνουμε μονογαμικοί. Να κάτσουμε σπίτι μας και να αλλάζουμε πάνες στα μωρά μας).
Ας περάσουμε τώρα στον Έλληνα της δεκαετίας του 2010, για να δούμε το μεταλλαγμένο, ντεκαφεϊνέ καμάκι:
Πριν λίγο καιρό, καθώς έπινα έναν πρωινό καφέ, σκεφτόμουν το εξής απλό αλλά ανατριχιαστικό:
Από τότε που «κάποιοι» επινόησαν το AIDS οι νέοι φοβούνται το sex…
Από τότε που «κάποιοι» επινόησαν το Facebook οι νέοι φοβούνται το φλερτ…
Αλήθεια, πώς άλλαξε το Facebook τη ζωή μας;
Το Facebook μας δημιούργησε τις ακόλουθες ψευδαισθήσεις:
- Πιστεύουμε ότι μπορούμε εύκολα να «γνωρίσουμε» πολύ κόσμο χωρίς να βγούμε από το σπίτι μας.
- Πιστεύουμε ότι πρέπει να λανσάρουμε και να πουλήσουμε τον εαυτό μας σαν να είναι προϊόν, μέσα από sexy και δελεαστικές φωτογραφίες, στις οποίες να φαίνεται ότι οι κοπέλες είναι γκομενάρες και ότι οι άντρες – εκτός από φυσικά προσόντα – έχουν και οικονομική άνεση.
- Χαιρόμαστε όταν ανεβάζουμε τις φωτογραφίες μας στο Facebook και τη βρίσκουμε όταν κάνουμε φιγούρα με τα σωματικά μας προσόντα ή την οικονομική μας άνεση.
- Καμαρώνουμε με τον αριθμό των φίλων που έχουμε στο Facebook ξεχνώντας την παροιμία που λέει ότι το να είσαι δημοφιλής στο Facebook είναι σαν να είσαι πλούσιος στη Μονόπολη…
- Το πιο επικίνδυνο, για τους εφήβους, είναι ότι είναι ευάλωτοι σε παγίδες spamming, hacking, trolling, bullying, fishing κ.ο.κ. Παλιά έπαιζε το παιδί σου στη γειτονιά και δεν ήξερες τι ώρα θα γυρίσει. Τώρα είναι στο δωμάτιό του και δεν ξέρεις σε ποιο ιστότοπο της κυβερνοχώρας είναι χαμένο. Παίζει στοίχημα στο Γιβραλτάρ ή κάνει cyber-sex με το Παρίσι;
Πρόσφατα είδα σε γελοιογραφία δύο σκύλους να κάθονται σε γραφεία μπροστά σε υπολογιστές και να σερφάρουν στο Facebook. Και τότε λέει ο ένας σκύλος στον άλλο: Το καλό με το Facebook είναι ότι κανείς δεν ξέρει ότι είσαι σκύλος!
Ας κάνουμε, τώρα, μία παύση κι ας αναρωτηθούμε:
Τί είδους σχέση μπορούμε να κάνουμε στο Facebook;
Σχέση χωρίς χημεία, χωρίς λάμψη στα μάτια, χωρίς άγγιγμα, χωρίς ανατριχίλα, χωρίς χαμόγελο, χωρίς τσούγκρισμα ποτηριών…
Δυσκολευόμαστε να συνειδητοποιήσουμε ότι στο Internet έχουμε γνωστούς αλλά όχι φίλους και όλες οι σχέσεις που κάνουμε είναι εικονικές (virtual). Όταν οι σχέσεις αυτές δοκιμαστούν στην πραγματική ζωή, πολύ σπάνια αντέχουν.
Υπάρχει, όμως, πραγματική ζωή ή μόνο ατελείωτο σερφάρισμα;
Υπάρχει φλερτ στο αριστερό κλικ του ποντικιού, το like, το share και την προβολή ατελείωτων βίντεο και φωτογραφιών;
Μήπως έχουμε μπερδέψει τον ερωτισμό με τον ναρκισσισμό;
Μήπως τελικά το Facebook είναι ένα ηλεκτρονικό Playboy και Playgirl για ανώριμους εραστές, αυτιστικούς κι εγκλωβισμένους μοναχικούς νέους σε οθόνες και πληκτρολόγια;
Ας κάνουμε, τώρα, μια δεύτερη παύση κι ας αναρωτηθούμε:
Ποιούς ωφελεί και ποιούς βλάπτει όλη αυτή η κατάσταση;
Μήπως κάποιοι έχουν συμφέρον να είμαστε όλοι απομονωμένοι μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή και να ανταλλάσσουμε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα μέσω του Internet, στα οποία κάποιες μυστικές υπηρεσίες έχουν πρόσβαση;
Μήπως κάποιοι θέλουν ο κοινωνικός ιστός να μεταλλαχθεί σε διαδικτυακό ιστό, ώστε να είμαστε όλοι διαφανείς, ανόητοι και αφελείς;
Μήπως τελικά αυτό που στην αρχή μας φάνηκε σαν παιχνίδι σιγά – σιγά άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τους ανθρώπους και τις ανθρώπινες σχέσεις;
Μήπως τελικά το καμάκι της δεκαετίας του ’80 στη Ρόδο ήταν πιο αυθεντικό;
Το ακόλουθο τραγούδι το έγραψα πάνω στη γνωστή μουσική του Μίκη Θεοδωράκη για όλους αυτούς τους φίλους στο Facebook (προσπαθώντας να τους ξεχωρίσω από τους φίλους της ζωής).
Οι φίλοι του Facebook
Είμαστε 2
Είμαστε 3
Είμαστε 1013
Μα όπου κι αν πας
Όπου κι αν δεις
Φατσούλες μόνες τους θα βρεις
Χωρίς να ξέρεις τι να πεις…
Μες το PC
Είναι πολλοί
Στου Facebook τη φυλακή…
Μα δεν μπορούν,
Να αγγιχτούν
Και ούτε καν να φιληθούν
Θέλουν μονάχα να δειχτούν
Είμαστε 2
Είμαστε 3
Είμαστε 1013
Μα όπου κι αν πας
Όπου κι αν δεις
Φατσούλες μόνες τους θα βρεις
Χωρίς να ξέρεις τι να πεις…
Μες το PC
Είναι πολλοί
Στου Facebook τη φυλακή…
Μα δεν μπορούν,
Να αισθανθούν
Μόνο τα πλήκτρα τους πατούν
Μήπως για λίγο ξεχαστούν…
Κι αυτό γιατί
Κάποιοι εκεί
Στην άσχημη Αμερική
Θέλουν πολύ
Όλοι εμείς
Να είμαστε διαφανείς
Ακίνδυνοι και αφελείς…
Είμαστε 2
Είμαστε 3
Μα άμα βρούμε άλλους 3
Χάκερ καλούς
Και δυνατούς
Τους πήρε ο διάολος αυτούς
Τον Ζάκεμπεργκ
Και τους λοιπούς…
Φίλοι καλοί
Είναι πολλοί
Μα είναι μόνο στη ζωή
Γιατί εκεί
Έχει φιλί
Ανατριχίλα και κρασί
Αυτά που λείπουν στο PC
[finale]
Αν έχεις φίλους
Στη ζωή
Έχεις για πάντα επαφή
σωματική και ψυχική
Που δεν υπάρχει στο PC
Που δεν υπάρχει στο PC
Στο Facebook
Έχεις γνωστούς
Κι αν βρεις και φίλους σου παλιούς
Κλεισ’ το PC
Πάρ’ το κλειδί
Και βγείτε πιείτε ένα κρασί
Να νιώσετε πάλι μαζί
Τότε θα δεις
Πως επαφή
Δεν είν’ το like των χρηστών
Δεν είν’ το κλικ των ποντικιών
Είναι η λάμψη των ματιών…
Στάθης Παπαγιαννίδης
Ο Στάθης Παπαγιαννίδης γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη, μεγάλωσε στην Αθήνα, σπούδασε στην Πάτρα, μετεκπαιδεύτηκε στο Λονδίνο και τώρα ζει στο Λαύριο.
Δεν πίστεψε στο τρένο της Πληροφορικής (βλ. Βοηθήστε τους Κομπιουτεράδες, εκδ. Θέμα 1992), ούτε στο θαύμα του εκσυγχρονισμού και του ευρώ (βλ. το Αλφαβητάρι του Εκσυγχρονισμένου, εκδ. Δίαυλος 2001).
Αντίθετα, πιστεύει στη βέλτιστη αξιοποίηση του χρόνου (βλ. Πως θα γίνεις πλούσιος σε χρόνο, εκδ. Πατάκη 2007) και στη χαρά της δημιουργικότητας που ξεπερνά την απόλαυση της κατανάλωσης (Καταναλωτική Νοημοσύνη, το παρόν βιβλίο).
Με σπουδές στην πληροφορική και τα οικονομικά (Πολυτεχνείο Πατρών, London School of Economics) και πολυετή τραπεζική εμπειρία (Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank), ο συγγραφέας καταθέτει μια διαφορετική πρόταση στην οικονομική κρίση που μας βρήκε τόσο απροετοίμαστους.
Μια πρόταση που λέει ότι το φως δε βρίσκεται στην άκρη του τούνελ αλλά μέσα στο κεφάλι μας αρκεί ν’ αφήσουμε τη σκέψη μας ελεύθερη και την ψυχή μας ανοιχτή στους γύρω μας.
Loading ...