Ανοίγει το μικρό ραδιοφωνάκι που είναι κάτω από την κουβέρτα του. Ο αγαπημένος του σταθμός έχει κλείσει, μετά την εκκαθάριση των ερτζιανών, κι έτσι αφήνει τη βελόνα κάπου στην τύχη.
Η εκπομπή βρίσκεται σε εξέλιξη κι ακούει τον δημοσιογράφο να διαβάζει με σοβαρή φωνή:
“Σύμφωνα με τη στατιστική αυτή, το 27% των ανδρών και το 42% των γυναικών έχουν περάσει ή περνούν μία καταθλιπτική φάση στη ζωή τους”.
“Το 2030”, συμπληρώνει ο επιφανής ψυχίατρος, που είναι ο καλεσμένος της εκπομπής, “η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως θα είναι η κατάθλιψη”.
“Τι εννοείτε;”, ρωτά αμήχανα ο δημοσιογράφος, “πως μπορεί να πεθάνει κάποιος από κατάθλιψη”;
“Πολύ απλά, αυτοκτονεί”, συμπληρώνει ο γιατρός και εξηγεί: “η αυτοκτονική διάθεση δεν αποτελεί γνώρισμα κάποιου ανθρώπινου χαρακτήρα, είναι σύμπτωμα μιας ασθένειας, της κατάθλιψης, όπως ο πυρετός είναι σύμπτωμα της γρίπης”.
Αλλάζει σταθμό για ν’ ακούσει κάτι πιο ευχάριστο και πέφτει πάνω στην Άννα Βίσση, την ώρα που τραγουδούσε με πάθος: “Σχι-ζο-φρέεεε-νεια…”.
“Έχει συναντήσει ποτέ της η Άννα κάποιον σχιζοφρενή;”, αναρωτιέται, “να τον ρωτήσει πως αισθάνεται μ’ αυτό το τραγούδι;”
Χωρίς να έχει καμιά διάθεση να σηκωθεί από το κρεβάτι του, αφήνει τη φωνή τής Βίσση να του κάνει παρέα και θυμάται με τι μετριοπάθεια δήλωνε στο κοινό που της απένειμε το βραβείο: “Απόψε όλα τα βραβεία τα θέλω δικά μου, ΟΛΑ!”
Μετά σκέφτεται τον άλλο λαϊκό τραγουδιστή – αγωνιστή, Τόλη, να δηλώνει στο κοινό:
“Εύχομαι στους νέους τραγουδιστές να έχουν μια τόσο πετυχημένη καριέρα στη ζωή τους… σαν τη δικιά μου! Κι αναλογιστείτε πόσο τους αγαπώ για να τους δίνω μια τέτοια ευχή…”
Η μουσική εκπομπή του ραδιοφώνου τελειώνει και ο DJ παρουσιαστής ενημερώνει το ακροατήριό του: “Πριν περάσουμε σε διαφημίσεις, σας θυμίζω ότι σήμερα είναι 10 Οκτωβρίου και είναι η παγκόσμια ημέρα ψυχικής υγείας, να είστε όλοι καλά.”
Χωρίς να έχει καμιά διάθεση να σηκωθεί απ’ το κρεβάτι του, αναφωνεί ψιθυριστά: “Τι υποκριτική που είναι η κοινωνία μας!”, γυρίζει πλευρό, χαμηλώνει την ένταση του ραδιοφώνου κι αρχίζει ν’ αναλογίζεται:
“Καταστρέψαμε το περιβάλλον και δημιουργήσαμε την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος…
Αφήσαμε τη μάστιγα του AIDS να εξαπλωθεί σ’ όλον τον πλανήτη, νομίζοντας αρχικά ότι είναι η ασθένεια των ομοφυλοφίλων, και δημιουργήσαμε την παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS…
Σπάσαμε τα νεύρα μας σ’ έναν απάνθρωπο, εγωκεντρικό, ανταγωνιστικό και στρεσογόνο τρόπο ζωής, πέσαμε με τα μούτρα στην κατανάλωση μέχρι τελικής πτώσεως κι όταν μας κόψανε την πίστωση πάθαμε οικονομική κατάθλιψη, που μαζί με την κλασική διαχρονική κατάθλιψη μνημονεύεται στην παγκόσμια ημέρα ψυχικής υγείας…”
Κι όμως θυμάται, παλιά, υπήρχε περισσότερη φτώχεια, περισσότερες ελλείψεις, περισσότερη πείνα, αλλά δεν υπήρχαν τόσα εμφράγματα και τόσες ψυχασθένειες.
Ο καθένας τραβούσε το δικό του φορτίο αλλά δεν ήταν μόνος του. Τον βοηθούσαν οι γείτονες και οι φίλοι, που κι αυτοί σήκωναν τα δικά τους βάρη. Αλλά δεν τα ένιωθαν τελείως δικά τους, γιατί τους βοηθούσαν κι άλλοι συμπάσχοντες, συν-εταίροι, σύν-τροφοι, συν-αγωνιστές, συν-άνθρωποι.
Θυμάται ότι όταν του τελείωνε η ζάχαρη ζητούσε από τον γείτονα. Εάν δεν είχε να πληρώσει τα φασόλια στον μπακάλη, τα έπαιρνε βερεσέ. Εάν του πετύχαινε η πίτα στο ψήσιμο, έδινε και στη γειτονιά ή στους φίλους του.
Η τηλεόραση υπολειτουργούσε ή ήταν ανύπαρκτη, τα κομπιούτερ τα είχε δει μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας κι αυτός όταν γυρνούσε απ’ τη δουλειά τ’ απογεύματα μαζευόταν με τους φίλους του στις αυλές, κάνοντας παρέες όπου το καλαμπούρι και τα πειράγματα πήγαιναν σύννεφο.
Κι όταν δεν ένιωθε καλά, μπορούσε να χτυπήσει την πόρτα του διπλανού και να του ανοίξει την καρδιά του.
Όλο αυτό το πλέγμα λεγόταν “κοινωνικός ιστός”, κάτι σαν το World Wide Web και τα Κοινωνικά Δίκτυα, μόνο που δεν ήταν εικονικός όπως αυτός του Internet, δεν είχε μηνιαία συνδρομή, δεν είχε χρονοχρέωση και το κυριότερο, δεν είχε διαφημίσεις. Γιατί οι διαφημίσεις δημιουργούν περισσότερες ανάγκες, πραγματικές ή τεχνητές, κι άρα δημιουργούν περισσότερη φτώχεια και δυστυχία. Εξάλλου είναι άλλο πράγμα να δίνεις δύο πραγματικά τυροπιττάκια στον άνεργο της διπλανής πόρτας κι άλλο να τ’ ανεβάζεις σε φωτογραφία στο Facebook και να λες κερνάω τυροπιττάκια σε όλους τους φίλους μου, καν’ τε μου like!!!
Τότε, τα περισσότερα τραγούδια γραφόταν στο πρώτο πληθυντικό πρόσωπο, γιατί δεν αφορούσαν έναν, αλλά όλη την παρέα, που τα σιγοτραγουδούσε στο ταβερνάκι της γειτονιάς με λίγη ρετσίνα: “Παραπονεμένα λόγια έχουν τα τραγούδια μας, γιατί τ’ άδικο το ζούμε μέσα από την κούνια μας”, “είμαστε δυο, είμαστε τρεις, είμαστε χίλιοι δεκατρείς”, “το σεργιάνι μας στο κόσμο ήταν δέκα μέτρα γης, όσο φτάνει ένας κήπος και ο τοίχος μιας αυλής”, και τόσα άλλα.
Σήμερα, τα τραγούδια γράφονται στο πρώτο ενικό, αφού ο καθένας κοιτάει την πάρτη του: “δε μ’ ενδιαφέρει αν έχεις όνομα στην πιάτσα και δυνατές στη Σοφοκλέους μετοχές, δε μ’ ενδιαφέρει αν έχεις γυμνασμένα μπράτσα και κάρτα American Express”, λέει η Γαρμπή. “Εμένα που μ’ ενδιαφέρει γιατί δεν μπορώ να βρω έναν τέτοιο;”, του έλεγε χθες το βράδυ η ξαδέλφη του, που ήρθε να τον δει.
“Υποφέρω”, τραγουδάει η Βανδή και κανονίζει τις διακοπές της με το νέο της πολυτελές 4×4 που της παρήγγειλε ο Ντέμης.
“Άντεξα”, λέει ο Ρουβάς κάνοντας ακροβατικούς σχηματισμούς με το μπαλέτο του.
Αυτός όμως δεν άντεξε. Σκέφτεται ότι τον απέλυσαν απ’ τη δουλειά στα 45 του λόγω της κρίσης. Σκέφτεται τη γυναίκα του που τον εγκατέλειψε γιατί δεν είχε πια αυτό το κάτι που θέλει. Τέλος, σκέφτεται τη νοσοκόμα που σε λίγο θα έρθει στο θάλαμό του για να του φέρει το πρωινό μαζί με τα ψυχοφάρμακα. Κλείνει το ραδιόφωνο και αλλάζει πλευρό. “Μια μέρα το χρόνο είναι της ψυχικής υγείας”, λέει στον εαυτό του. “Θα περάσει. Από αύριο, όλες οι μέρες θα είναι δικές μου…”
Φωτογραφία: banda.ie
