Search
Friday 3 February 2017
  • :
  • :
Επικαιρότητα

Καπιταλισμός ανοιχτός σε όλους ή ραγδαία του πτώση

Print Friendly

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ
Andrew Liveris

«Η επιστήμη δεν γνωρίζει χώρα», είχε πει ο μεγάλος χημικός του δέκατου ένατου αιώνα,  Louis Pasteur, «γιατί η γνώση ανήκει στην ανθρωπότητα, και είναι η φλόγα που φωτίζει τον κόσμο». Σήμερα, οι καινοτόμες τεχνολογίες και ιδέες που κινούν την τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση ανήκουν σε όλη την ανθρωπότητα, και αποδεικνύονται σωστά τα λόγια του Pasteur με τρόπο που ο ίδιος δεν θα μπορούσε να φανταστεί.

Αλλά ενώ η επίπτωση της τεχνολογικής καινοτομίας είναι παγκόσμια, επηρεάζει διαφορετικούς πληθυσμούς με δραματικά διαφορετικούς τρόπους. Οι ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες έχουν βελτιώσει τις οικονομικές προοπτικές κάποιων ανθρώπων, αλλά έχουν χειροτερέψει αυτές κάποιων άλλων, ρίχνοντας μια σκιά δυσαρέσκειας πάνω σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Για όσους από εμάς που γνωρίζουμε από την ιστορία και την εμπειρία ότι η καινοτομία δημιουργεί νέες ευκαιρίες και ευημερία σε όλο τον κόσμο, είναι καιρός να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να σφυρηλατηθεί ένας πιο ανοικτός σε όλους καπιταλισμός, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να μοιραστούν τα οφέλη της προόδου.

Ιστορικά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνολογική καινοτομία και το παγκόσμιο εμπόριο έχουν ενισχύσει την ταχεία υλική πρόοδο και δραματική αύξηση του βιοτικού επιπέδου. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η παγκόσμια οικονομία είναι περισσότερο από πέντε φορές μεγαλύτερη από ό, τι ήταν πριν από μισό αιώνα, με το παγκόσμια κατά κεφαλήν ΑΕΠ να υπερδιπλασιάζεται κατά την ίδια περίοδο.

Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσωπεύουν κάτι περισσότερο από υψηλότερα κέρδη για τις επιχειρήσεις. Επιπλέον, ανέρχονται σε εκατομμύρια θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν, και δισεκατομμύρια ζωές που βελτιώθηκαν. Το 2015, η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε ότι το μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού που ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας θα πέσει σύντομα, για πρώτη φορά, κάτω από το 10% – από κάτω του 40% που ήταν μόλις πριν από τρεις δεκαετίες.

Αλλά η παγκόσμια οικονομία σαφώς δεν υπηρετεί όλους εξίσου, και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν – και πολύ ορθά – ότι δεν τους υπηρετεί καθόλου. Τον Ιούλιο του 2016, η Global Institute McKinsey κυκλοφόρησε μια εκτενής έκθεση επί των εισοδημάτων για τις 25 προηγμένες οικονομίες σε όλο τον κόσμο. Για το, εντυπωσιακό, 65-70% των νοικοκυριών το εισόδημα παρέμεινε στάσιμο ή μειώθηκε μεταξύ των ετών 2005 και 2014. Ο αριθμός αυτός είναι ακόμη πιο αξιοσημείωτος όταν τον συγκρίνουμε με τα 12 χρόνια που προηγήθηκαν του 2005, όταν λιγότερο από 2% των νοικοκυριών είχαν εισοδήματα στάσιμα ή πτωτικά. Δεν θα πρέπει να εκπλήσσει κανέναν, λοιπόν, ότι η πλειοψηφία των πολιτών σε αρκετές από αυτές τις χώρες λένε ότι η παγκόσμια οικονομία δεν είναι πλέον μια δύναμη του καλού.

Για να διατηρηθεί η οικονομική πρόοδος κατά τη φάση της ευρέως διαδεδομένης – και δικαιολογημένα – απογοήτευσης, πρέπει να λάβουμε μέτρα για να διορθώσουμε ότι είναι λάθος στην παγκόσμια οικονομία, συνεχίζοντας να συμμετέχουμε σε αυτή. Δυστυχώς, οι πρόσφατες πολιτικές αναταραχές δεν θα βοηθήσουν στην προσπάθεια αυτή. Το γραφείο ευθύνης για την κατάρτιση του προϋπολογισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, προβλέπει ότι η έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα μειώσει την οικονομική ανάπτυξη της Βρετανίας κατά 2,4% έως το 2020. Η εκλογή του Donald Trump στις Ηνωμένες Πολιτείες αποδεικνύει ομοίως την ίδια ανάγκη για ανάληψη αποφασιστικής δράσης για μια παγκόσμια οικονομία χωρίς αποκλεισμούς, ή τον κίνδυνο να προβλέψουμε περισσότερες πολιτικές και οικονομικές αναταραχές που θα εμποδίσουν την περαιτέρω ανάπτυξη.

Για το σκοπό αυτό, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διαδραματίσουν έναν ζωτικό ρόλο, αλλά το ίδιο, επίσης, και ο ιδιωτικός τομέας. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων έχουν τώρα μια πραγματική ευκαιρία να προωθήσουν έναν πιο ανοιχτό σε όλους καπιταλισμό, έναν καπιταλισμό που δεν παράγει μόνο κέρδη, αλλά δημιουργεί, επίσης, ευκαιρίες και ευημερία για όλους.

Η επιτυχία προϋποθέτει οι μεμονωμένες επιχειρήσεις – και ιδιαίτερα εκείνες με παγκόσμια εμβέλεια – να σκέφτονται πέρα από τους ισολογισμούς τους, και να αναλάβουν τις ευθύνες που παραδοσιακά δεν είχαν κεντρική σημασία για την επίτευξη των σκοπών τους. Οι εταιρείες πρέπει να κάνουν περισσότερα για να μεγιστοποιήσουν όχι μόνο την αξία των μετόχων τους αλλά και όλων των ενδιαφερόμενων που συμμετέχουν στις κοινότητες που επηρεάζονται από τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Οι επιχειρηματικοί ηγέτες μπορούν – και πρέπει – να επαναπροσδιορίσουν το ρόλο των επιχειρήσεων στην κοινωνία.

Φυσικά, δεν θέλουμε να υποδηλώσουμε ότι οι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις θα πρέπει να γίνουν φιλανθρωπικά ιδρύματα. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις που αναπτύσσονται και πετυχαίνουν σε ένα ολοένα και πιο ασταθή περιβάλλοντα θα είναι εκείνες που θα δημιουργήσουν τη μεγαλύτερη αξία για την κοινωνία στο σύνολό της. Οι εταιρείες που θα καθορίσουν τον εικοστό πρώτο αιώνα θα αναγνωρίσουν ότι η άδεια λειτουργίας τους δεν είναι απλά ένα δώρο από τους μετόχους ή τις κυβερνήσεις, αλλά μάλλον, θα πρέπει να την κερδίσουν με την παροχή πραγματικών λύσεων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, και διαδραματίζοντας έναν εποικοδομητικό ρόλο στις κοινότητες σε όλο τον κόσμο.

Ο ανοιχτός σε όλους καπιταλισμός έχει τελικά να κάνει με την επαναποδοχή του αγνού σκοπού της επιχείρησης: να λύσει τα προβλήματα και να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα απαραίτητο σε μια εποχή κρίσης και αβεβαιότητας. Έχοντας τόσες πολλές παγκόσμιες προκλήσεις να αντιμετωπίσει, ο ανοιχτός σε όλους καπιταλισμός είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί κατά τον τελευταίο αιώνα θα συνεχιστεί και τον επόμενο, και όχι μόνο.

Πηγή: Project Syndicate




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *